Al capot

Di Silvia Corfu.

I eran rivaa quasi insemal, du famiglia da la Cina dopo la rivuluziun culturale e, dopo tanci ma tanci agn da patiment. L’accoglienza in quela pita cità da 6500 abitanti l’era stacia buna ma, in quel lög növ, du famiglia ca ent al se pais is vèean spiaa, tradì i vasgin e avdü tantan brütan vicendanda, plan planin i vèan fac amicizia. Pürtrop i bap e i giuan nu vèan mia truaa laureri e innura üna famiglia l’à zaraa ün restorant, l’altra üna lavanderia indua ca’s pudèa er purtär i pagn da fär cunciär.

Quii da la lavanderia i vèan üna matina da deisc agn ca l’ingèva e scola e ca’s integräva svelt. L’era la beniamina dal maestro parciè ca l’era diligentissima e la vèa üna gran pasciun par i nümar e l’era brava da fär quint. Da pausa l’era buna da fär tüc i giöc di altar fanc: trär la bala, saltär cun la corda, fär la zica e as rampicär. Doma la marenda ca si mama ai däva dree nu l’era giüsta: ris e verdüra tüci i dì, ognitant ün zic da carna da porc ent da mez intant ca i altar fanc i mangävan pan blanc e bologna. Ma al maestro incura ca i fanc i fagèan ün brüt gnif e la marenda da quela matina, al fagèa la facia scüra. Ün di prümi dì dopo ca la matina furesta l’era riväda e scola, al vèa zaraa l’atlante e musaa ei fanc al gran pais da la Cina, spiagaa la cultura, lan tradiziun e la geografia da quel pais. Al bap da quela matina l’era datur prüma da la rivuluziun ma quela storia al maestro al l’à vèa mia quintäda sü.

Ent la famiglia dal restorant i eran in cinq: mama, bap, üna giuvna cun grangi öil neir ca ün dì la vèa dasmess da cianciär dal tüt. Ma plan planin ent al pais növ la vèa scumanzaa e riar ma quasi sota vusc. Ün di mac l’era maridaa e al maestro al l‘à vèa giüdaa e scrivar e lan autorità par cal possa fär gnir la si dona ca la vèa mia pudü gnir insemal e lü. L’altar l’era ün giuan da vinc agn e tüci doi i laurean da la duman e la seira par fär indär in avant al restorant: l’ear da cumandär la roba, fär da mangär, servir, fär pulizia e la seira stancal mort l’era d’indär e leziun d’ingleis. Lan leziun l’eran impurtanta e al bap ai tagniva tant ca nu mancassan mai üna leziun parcié ca par i se mac al bramäva ün laureri mear che quel cal vèa giü lü ent üna gran fabrica da celluloide.

I mac i rivèan sempar insemal par lan leziun. Ma incura ca l’à scumanzaa e fär freid, al maestro l’à usarvaa ca nu gnivan plü insemal: ün di frär al rivèa ün dì, l’altar al dì dopo e inscia as scambiävan giò i dì. Ün dì al maestro l’é indac e disnär ent al restorant di doi frär e l’à dumandaa el bap s’ i vèan propi insci tant da fär ca i mac i vèan da saltär lan leziun. Ross in facia al bap l’à clamaa i mac par as fär spiagär la növa situaziun. Ma bap, la dic al pü giuan, l‘é rivaa l’invern e um à doma ün capot.