La campanela

I noni da Visavran i stävan ent al Palazz, la ciäsa da calur giald-pulenta ent in mezz el pais, sü la Plazza da Visavran. Dree scola am ingiäva da spess ei trovär par ai fär cumpagnia.


Lan scäla l’eran lunga, scüra e impé. I interutur da la luce i eran sü in alt e am fagea fadiga e rivar sü. Par quel am passäva sü da scür, al pü svelt pussibal. Al peg l’era passär sül prüm plan indua ca nul viväva nasgiün: infati, ent in caa al curidur ai era (e ai è anca sempar) üna paré da scafa scüra ca dävan l’impresciun ca ai füss ent varün zopaa, pront es corar dree.

Par quel am passäva sü panza tera e, rivaa sül sagond plan, am sunäva la campanela tacäda sü ent üna casciòta davant la stüa dii noni. Da brunzin an era mianca e sunand la campanela, am ragiungea doi scopi: am fagea sentir ca’m era cià e as paräva da fär tema e l’om neir ca forza as era corz dree.

Pö am ingiäva svelt ent la stüa calda, indua ca la nona la fagea calceta o ün patience cun lan carta da giöch. Al nono inveci al stäva santaa gió sü la si poltrona comda daspair la pigna calda e la tenda calur ross vin e legiar ün libar o e guardär la televisiun ca nualtri gió la nossa ciäsa am à töc soma qualci agn pü tard.
I väan sempar ün grand güst da ‘s avdeir. La nona am lasciäva fär sü la si calceta e al nono ogni tant as mossäva e fär disegn. Natüralment as dävan sempar er vargot da mangär e da bear.

E la fin da dicembar dal 1969 la nona l’é morta e inscía l’Elena Rogantini ca la gniva ent già da tanci agn tüci dì da Barnöv ei tagnir ciäsa, l’à scumanzaa e durmir chilò par ca ‘l nono, ca’l väa angina pectoris e mäl e ün galun e par quel al fagea fadiga e fär lan scäla, al füss mia sulet. Iss lü l’aprezzäva anca dapü lan nossa visita.
Üna seira tard, al sarà giü lan deisc, la campanela l’à sunaa. Al nono nu l’à pü giü päsc. L’é stac sü da la poltrona e, sgalunaa incusa ca l’era, l’à obligaa l’Elena ei tocär dree fin sül terz plan e pö fin gionfond la ciäsa par cuntrulär ca nul füss in gir nagiün.
Al dì dopo as à dumandaa sa la seira evant ün da nualtri al vess giü trac la corda da la campanela.
“Scì,” l’à dic al Fabi, “ma l’é rastäda incagnäda.”

Renata Giovanoli-Semadeni